Wraz z rozwojem technologii zmienia się również podejście do tradycyjnych metod nauczania. W dzisiejszych czasach wiedzę można zdobywać skutecznie bez konieczności fizycznej obecności w sali wykładowej czy klasie. To zasługa e-learningu i opierających się na nim metod nauczania. W tym artykule przekonasz się, czym jest e-nauka, poznasz najważniejsze funkcje platform e-learningowych i dowiesz się, jak powinno wyglądać wdrożenie e-learningu.
Wdrożenie rozwiązań e-learningowych stało się dla wielu szkół, uczelni, ale również niezależnych szkoleniowców i edukatorów koniecznością w okresie pandemii koronawirusa. Nauka poprzez Internet ma jednak zdecydowanie dłuższą historię, a sięgnięcie po sprawdzone narzędzia oraz strategie pracy pozwala na efektywne zastąpienie tradycyjnych metod nauczania. Zalety e-learningu są przy tym niezaprzeczalne i doceniają je zarówno nauczyciele czy organizatorzy kursów, jak i uczniowie. Bez wątpienia nauczanie online i modele hybrydowe zostaną z nami na stałe. Wobec tego warto dobrze przygotować się do optymalnego wykorzystania technologii w procesie zdalnego nauczania. Wszystkiego, co niezbędne, dowiesz się z tego artykułu.
Table of Contents
Czym jest e-Learning?
E-learning (określany również jako e-nauka czy e-nauczanie) to proces nauczania wykorzystujący Internet w celu komunikacji pomiędzy nauczycielami i uczniami. Dzięki odpowiednim narzędziom, takim jak platformy e-learningowe oraz aplikacje wspierające przekazywanie wiedzy, do przestrzeni wirtualnej można przenieść zajęcia różnego typu: od standardowych lekcji w szkołach różnego szczebla przez kursy, zajęcia językowe aż po praktyczne ćwiczenia, wykłady i duże konferencje naukowe. Wobec tego uczestnicy zajęć mogą znajdować się w dowolnym miejscu. Bardzo często dzięki automatyzacji możliwe staje się także korzystanie z materiałów w formule asynchronicznej, więc zarówno nauczyciele, jak i uczniowie mogą korzystać z kursów w różnym czasie.
W ramach metodyk e-learningowych konieczne staje się oczywiście wypracowanie nieco odmiennych praktyk niż w przypadku tradycyjnych metod nauki. Odpowiednie narzędzia pozwalają na angażowanie uczestników zajęć, efektywne przekazywanie wiedzy za pośrednictwem interaktywnych rozwiązań, a także przeprowadzanie testów weryfikujących wiedzę uczestników.
Podczas zajęć w formule e-learningu zarówno prowadzący zajęcia, jak i uczniowie mogą korzystać z różnych urządzeń. Obok standardowych komputerów osobistych coraz większą popularnością cieszą się technologie mobilne. Zajęcia e-learningowe, podczas których wykorzystuje się między innymi tablety czy smartfony, określa się jako m-learning. W ten sposób można brać udział nie tylko w różnego typu kursach i szkoleniach, ale również tradycyjnych zajęciach lekcyjnych organizowanych przez szkoły czy uczelnie.
Blended learning – czym różni się od e-Learningu?
Obok e-Learningu coraz większą popularność zdobywa blended learning. W tej formule tradycyjne metody nauczania stacjonarnego łączą się z technikami e-learningowymi. Część zajęć może odbywać się więc bezpośrednio w sali wykładowej, klasie czy laboratorium, pozostałe kursy mogą natomiast mieć miejsce online. Platforma e-learningowa powinna również gwarantować dostęp do niezbędnych materiałów, pozwalać na konsultacje i wymianę informacji.
Blended learning bez wątpienia będzie zyskiwał na popularności. Już teraz w tej formule odbywają się nie tylko liczne szkolenia i kursy, ale możliwe staje się również realizowanie programów nauczania szkół podstawowych i średnich, a nawet studiów.
Od warsztatów do studiów. Szerokie zastosowanie e-Learningu
Z rozwiązań oferowanych przez e-nauczanie korzystają bardzo zróżnicowani edukatorzy i jednostki dydaktyczne. W ten sposób można z powodzeniem realizować niemal wszystkie aktywności edukacyjne. Od zajęć w małych grupach, np. w ramach szkół językowych czy korepetycji, przez szkolenia mające na celu podnoszenie kwalifikacji pracowników, typowe zajęcia w szkołach podstawowych i średnich, kończąc na pełnych programach nauczania studiów. Przykładem takiej jednostki jest Polski Uniwersytet Wirtualny. Ta uczelnia kształci studentów zdalnie od 20 lat. Od 2016 roku korzysta natomiast z ClickMeeting. Platforma okazuje się przydatna w realizacji zróżnicowanych aktywności i projektów: od regularnych zajęć przez egaminy aż po organizację dużych konferencji naukowych i spotkań organizacyjnych pozwalających na optymalne prowadzenie zajęć w uczelni.
Jeżeli poszukujesz indywidualnych rozwiązań dostosowanych do potrzeb dużych jednostek dydaktycznych i uczelni, skontaktuj się z naszymi ekspertami. Pomożemy Ci w doborze odpowiednich narzędzi.
Co jest potrzebne do e-Learningu? Przygotowanie nauczyciela i ucznia
Zarówno szkoły i uczelnie, jak i mniejsze firmy szkoleniowe czy niezależni edukatorzy coraz częściej korzystają z rozwiązań e-learningowych i zapewniają swoim uczniom możliwość uczenia się nie tylko w trybie stacjonarnym, ale również na odległość. Dzięki temu można osiągnąć oszczędność czasu i środków, zdecydowanie prościej także o zachowanie elastyczności. Jeżeli zastanawiasz się nad tworzeniem kursów online lub wdrożeniem e-learningu w swojej szkole, będziesz potrzebować przede wszystkim:
Platformy e-learningowej: narzędzie tego typu musi pozwalać na bezpośrednie prowadzenie zajęć i tworzyć przestrzeń do spotkania pomiędzy nauczycielem i uczniami. Funkcjonalności powinny być jednak bardziej rozbudowane i umożliwiać m.in. udostępnianie materiałów, nagrywanie zajęć, prezentowanie wiedzy, przeprowadzanie testów i ankiet czy uzyskiwanie feedbacku.
Odpowiedniej strategii: distance learning wymaga od nauczycieli odmiennego podejścia i efektywnego wykorzystania narzędzi, którymi dysponują. Brak osobistego kontaktu często jest sporym problemem. Odpowiednia e-edukacja jest jednak w stanie to zrekompensować.
Jeżeli szukasz sprawdzonych sposobów na zaangażowanie uczestników i osiągnięcie wyższej efektywności przekazywania wiedzy, ciekawe inspiracje znajdziesz w webinarze Dariusza Martynowicza – Najlepszego nauczyciela 2021 roku:
Dzięki odpowiedniej platformie będziesz w stanie w pełni zatroszczyć się o optymalny przebieg szkoleń i zajęć. W przypadku większych jednostek pewnym problemem może okazać się jednak koordynacja wielu toczących się jednocześnie procesów czy przyznawanie dostępu pracownikom i uczniom. W takim przypadku warto zdecydować się na rozbudowę możliwości platformy.
Platforma do e-Learningu: najważniejsze funkcje
Wybór dostępnych na rynku narzędzi do komunikacji online jest bogaty. Na jakie elementy zwrócić uwagę? Oto najważniejsze cechy, na które należy zwrócić uwagę, wybierając platformę do e-learningu:
Łatwa obsługa: aby nauka była przyjemnością, kwestie techniczne nie mogą sprawiać trudności ani nauczycielom, ani uczniom. Warto wobec tego upewnić się, że proces rejestracji, logowania na zajęcia, zarządzania pokojem oraz komunikacją z uczniami jest jak najprostszy i poradzi sobie z nim każdy użytkownik niezależnie od posiadanych umiejętności technicznych.
Dostęp do zróżnicowanych zajęć: w ramach aktywności e-learningowych mogą być realizowane różne typy zajęć edukacyjnych – od standardowych lekcji przez ćwiczenia praktyczne po wykłady. Ich poprowadzenie musi być wobec tego możliwe dzięki platformie, którą wybierzesz. W przypadku niektórych zajęć lepiej sprawdzą się interaktywne spotkania dla 40 osób, podczas który każdy może swobodnie zabrać głos i zobaczyć innych uczestników. Podczas wykładu lepsza okaże się formuła webinaru: w ten sposób możesz zgromadzić nawet 1000 uczestników. Możesz także połączyć ze sobą te dwa rodzaje aktywności. Podpokoje pozwalają na podzielenie audytorii na mniejsze grupy, w ramach których uczestnicy mogą np. skupić się na realizacji konkretnego zadania czy współpracy.
Regulowanie dostępu do wirtualnych klas: zwłaszcza na początku pandemii koronawirusa sporą popularnością cieszyły się “rajdy” na wirtualne lekcje. Osoby niepowołane dostawały się do otwartych klas i przeszkadzały w prowadzeniu zajęć. Takich problemów można jednak łatwo uniknąć, korzystając z zabezpieczeń, takich jak jednorazowe tokeny umożliwiające uzyskanie dostępu do pokoju.
Interaktywne funkcje: nauczanie zdalne wymaga zupełnie nowych sposobów angażowania uczestników. Należy do nich przede wszystkim tryb prezentacji, sesje Q&A pozwalające na wygodne zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi, udostępnianie ekranu, wirtualna tablica z funkcją współpracy czy możliwość tworzenia ankiet i testów.
Zwiększanie zasięgów: aby trafiać do szerszego grona odbiorców oraz organizować np. lekcje pokazowe czy wydarzenia o charakterze promocyjnym, platforma powinna wspierać transmisje na żywo na YouTube lub Facebooku.
Wsparcie dla technologii mobilnych: m-learning będzie możliwy dzięki aplikacji mobilnej. Pozwala ona zarówno nauczycielom, jak i uczniom na wygodny dostęp do treści oraz branie aktywnego udziału w zajęciach.
Statystyki i feedback: prowadząc szkolenia i zajęcia online niezwykle ważnym aspektem jest ciągłe doskonalenie warsztatu oraz analizowanie postępu nie tylko słuchaczy, ale również stosowanych technik nauczania. W tym aspekcie bardzo pomocne okażą się statystyki wydarzeń i uczestnictwa.
Możliwość personalizacji: aby zadbać o prestiż szkoły lub firmy edukacyjnej i wyróżnić ją spośród innych organizacji, warto dostosować zarówno pokój wydarzenia, jak i inne strony do własnych preferencji i wizualizacji graficznej.
Wydawanie certyfikatów: wielu osobom zależy na tym, aby ukończenie kursu lub szkolenia wiązało się z otrzymaniem odpowiedniego certyfikatu. Również tę czynność możesz w łatwy sposób zautomatyzować, wybierając odpowiednią platformę.
Wszystkie powyższe funkcje znajdziesz w ClickMeeting. Co więcej: przetestujesz je bez opłat w trakcie 30-dniowego bezpłatnego okresu próbnego! Nie musisz nawet podawać danych swojej karty płatniczej.
Przetestuj ClickMeeting za darmo!
Na tym jednak nie kończy się lista funkcjonalności, które powinny znaleźć się w idealnej platformie e-learningowej. Oto kolejne korzyści, które możesz osiągnąć:
Jeszcze więcej korzyści z e-Learningu dzięki integracji z Moodle
LMS (Learning Management System) to rozwiązanie informatyczne, które pozwala na stworzenie kompleksowego systemu zarządzania procesami edukacji zdalnej. W ten sposób możesz np. w łatwy sposób decydować o dostępach do wirtualnych sal lekcyjnych, łączyć ze sobą wiele różnych narzędzi czy zautomatyzować proces tworzenia kursów przez Twoich współpracowników. Implementacja pozwoli Ci na przeniesienie niemal całej aktywności związanej z prowadzeniem placówki edukacyjnej do przestrzeni wirtualnej.
Najpopularniejszy Learning Management System to Moodle – w pełni darmowe środowisko nauczania zdalnego udostępniane na licencji Open Source. Jego zastosowanie jest niezwykle szerokie: korzystają z niego zarówno niewielkie prywatne placówki, jak i bardzo duże jednostki, w tym uczelnie.
Moodle to wszechstronny system, który pozwala na integrację z wieloma innymi narzędziami. Jednym z najważniejszych z nich jest rzecz jasna platforma do webinarów i spotkań online, na której będą odbywać się różnego typu zajęcia edukacyjne (a także inne wydarzenia, takie jak spotkania pracowników, konferencje naukowe czy dni otwarte).
Przekonaj się, w jaki sposób z integracji ClickMeeting z Moodle korzystają instytucje wyróżniające się w gronie polskich szkół wyższych:
Case Study Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie im. Stanisława Staszica
Case Study Politechniki Gdańskiej
Komfortowe środowisko nauczania – specjalny Tryb Edu
Trudności, jakich doświadczają uczniowie uczący się online, są bardzo zróżnicowane. Problemem może być już sam dostęp do sprzętu i Internetu. Bardzo często okazuje się jednak, że dużo większą przeszkodą jest poczucie zawstydzenia, które przekłada się na niechęć do dzielenia się z innymi swoim wizerunkiem. To natomiast może budować wrażenie odosobnienia u samych prowadzących. Dodatkowym utrudnieniem, zwłaszcza w młodszych grupach wiekowych, może być rozgardiasz i wzajemne przeszkadzanie sobie uczniów.
Wszystkim tym problemom można w łatwy sposób zaradzić, włączając tryb edu.
Zasada jego działania jest niezwykle prosta:
- Prowadzący widzi wszystkich uczestników wydarzenia,
- Użytkownicy widzą jedynie prowadzącego, nie widzą natomiast siebie nawzajem, co ułatwia skupienie i rozwiązuje problemy związane chociażby z obawami przed udostępnianiem swojego wizerunku,
- Prowadzący może poprosić uczestnika o zabranie głosu na forum grupy,
- Przełączanie pomiędzy trybem Edu a standardowym trybem jest proste i odbywa się w oknie wydarzenia.
Prywatność podczas zajęć online. Zadbaj o dane osobowe
Podczas każdego wydarzenia online ma miejsce przetwarzanie danych osobowych. Często organizatorzy nie zdają sobie nawet z tego sprawy. Muszą jednak mieć świadomość, że to właśnie oni w świetle obowiązującego prawa są administratorami danych i odpowiadają za ich bezpieczeństwo. Jest to bezpośrednio powiązane z obowiązującymi przepisami RODO. Również pod tym względem kluczową rolę odgrywa platforma e-learningowa, która jest równocześnie podmiotem odpowiedzialnym za przetwarzanie danych. Jeżeli działasz na terytorium Unii Europejskiej, warto postawić na europejską platformę do webinarów i spotkań online.
Więcej informacji o prywatności i bezpieczeństwie wydarzeń online uzyskasz dzięki naszemu poradnikowi Prywatność online. Opinie użytkowników i dobre praktyki.
Webinary w nauce zdalnej
Kursy online bazują przede wszystkim na webinarach, czyli seminariach wykorzystujących możliwości oferowane przez współczesną sieć internetową. Sprawdzają się zwłaszcza w przypadku wykładów i zajęć teoretycznych, jednak dzięki odpowiedniej platformie mogą również pozwolić na przeprowadzenie zajęć praktycznych. W trakcie szkolenia można np. korzystać wspólnie ze słuchaczami z interaktywnej tablicy, rozwiązywać testy i ankiety, wymieniać informacje na czacie czy przyznawać dostęp do rozbudowanych materiałów. Dzięki trybowi prezentacji w łatwy sposób można również przekazywać wiedzę. Dobrym sposobem na uatrakcyjnienie zajęć jest podzielenie uczestników na mniejsze grupy w ramach podpokoi gromadzących do 40 osób. Dzięki temu możliwe staje się połączenie różnych formatów, np. wykładu, oraz praktycznych ćwiczeń w grupach.
Aby uniknąć problemów organizacyjnych, w przypadku cyklicznych zajęć można korzystać z oddzielnych pokojów webinarowych dla kolejnych wydarzeń. Będzie do nich prowadził jeden link URL (oraz – jeśli zostanie wprowadzone takie zabezpieczenie – hasło), dzięki czemu zarówno wykładowcy, jak i odbiorcy treści będą mogli z łatwością dołączyć do zajęć.
Komunikacja synchroniczna oraz asynchroniczna w e-learningu
Ważnym aspektem e-learningu jest umiejętne połączenie komunikacji synchronicznej oraz asynchronicznej. Brak balansu pomiędzy tymi dwoma modelami spotkań jest częstym problemem prowadzącym do zdecydowanie niższej efektywności i zmęczenia zarówno prowadzących, jak i uczniów.
W przypadku formatów asynchronicznych nie tylko unikasz konieczności fizycznej obecności podczas zajęć, ale umożliwiasz również uczniom korzystanie z kursów online wtedy, kiedy jest to dla nich najwygodniejsze. Mogą wobec tego samodzielnie ustalać swój terminarz i jeszcze skuteczniej zdobywać wiadomości w dowolnym miejscu i czasie. Szkolenie możesz oczywiście uzupełnić o dodatkowe materiały, a także wzbogacić je o testy, ankiety czy inne formy interakcji.
Jednym z najlepszych sposobów projektowania kursów w formule asynchronicznej są webinary na żądanie. Za pomocą intuicyjnego edytora możesz samodzielnie przygotować materiał wideo, który zostanie wyświetlony, oraz uzupełnić go o dowolne interaktywne elementy. Bez trudu przygotujesz więc m.in. wykład i zaoferujesz uczestnikom szkolenia lub zajęć nieograniczony dostęp do treści.