Rozwój e-learningu nie byłby możliwy bez nowoczesnych narzędzi. Wiele z nich dotyczy zarządzania nauczaniem i skupia się na zapewnieniu odpowiednich warunków dla prowadzenia nauki na odległość. Kluczową rolę w całym procesie odgrywają platformy LMS. W tym artykule dowiesz się, czym są, jak z nich korzystać i w jaki sposób zintegrować je z narzędziami do webinarów i spotkań online.
e-Learning to nie tylko wirtualne lekcje. Każdy nauczyciel, edukator czy właściciel firmy szkoleniowej doskonale wie, jak wiele czynności trzeba wykonać, aby nauka na odległość była możliwa i skuteczna. Zakres obowiązków jest bardzo szeroki i obejmuje z jednej strony kwestie formalne i administracyjne, a z drugiej organizację pracy i przygotowanie narzędzi, które pozwolą przyswajać wiedzę w dowolnym miejscu i czasie, gwarantując dostęp zarówno do samych zajęć, jak i materiałów szkoleniowych. Podstawą całego procesu staje się wobec tego system zarządzania nauczaniem, czyli LMS. Wbrew pozorom nie jest to rozwiązanie adresowane jedynie do największych jednostek. Z jego możliwości z powodzeniem mogą korzystać także małe firmy szkoleniowe, szkoły publiczne czy językowe.
Table of Contents
Czym jest system LMS?
LMS (ang. learning management system – system zarządzania nauczaniem) to oprogramowanie wspierające proces zdalnego nauczania. Przybiera przy tym różne formy. Najczęściej platforma LMS zapewnia prowadzącym i użytkownikom:
- Łatwy dostęp do kursów online,
- Rejestrację na kursy,
- Dystrybucję materiałów szkoleniowych,
- Śledzenie postępów uczniów,
- Bezpośrednie prowadzenie różnego typu zajęć,
- Kontrolę wyników,
- Wydajną organizację pracy.
Oczywiście systemy LMS to bardzo pojemna kategoria narzędzi. Najczęściej platforma LMS to kompleksowe oprogramowanie, które skupia w sobie poszczególne rozwiązania informatyczne niezbędne do angażującego dzielenia się wiedzą i uczenia się.
W ten sposób często określa się także inne rodzaje rozwiązań informatycznych wspierajacych proces nauczania zdalnego. Należą do nich chociażby systemy LCMS (Learning Content Management System – system zarządzania treścią w nauczaniu), które służą do planowania, dostarczania i zarządzania wydarzeniami edukacyjnymi w organizacji. O ile platforma LMS odpowiada na potrzeby zarówno prowadzących, jak i uczniów, systemy LCMS skupiają się przede wszystkim na tej pierwszej grupie.
Jak działa platforma LMS?
Oczywiście z perspektywy użytkownika – zarówno prowadzącego, jak i osób uczestniczących w zajęciach – najważniejsze okaże się działanie platformy LMS. Odpowiednia konfiguracja wpływa pozytywnie na doświadczenia, z którymi wiąże się e-Learning, i znacząco ułatwia przekazywanie i przyswajanie wiedzy.
Warto przyjrzeć się bliżej możliwościom learning management system, bazując na doświadczeniach liderów e-learningu.
Platforma LMS Politechniki Gdańskiej
Platforma eNauczanie Politechniki Gdańskiej – jednej z najlepszych uczelni technicznych w Polsce – musi sprostać wymaganiom 1400 nauczycieli akademickich oraz blisko 20 000 studentów.
Rozwiązanie wspiera e-Learning kompleksowo dzięki możliwościom, jakie oferuje system LMS Moodle. Ważnym komponentem platformy jest także ClickMeeting, który umożliwia wygodne tworzenie zajęć w formie interaktywnych webinarów i spotkań online. Integracja z platformą do e-Learningu sprawia, że zarówno wykładowcy, jak i studenci mogą dołączać do wydarzeń bezpośrednio z poziomu platformy LMS. Nie trzeba jej także opuszczać, aby utworzyć wydarzenie.
Politechnika Gdańska realizuje w ten sposób między innymi:
- wykłady,
- ćwiczenia,
- konsultacje,
- seminaria,
- konferencje naukowe i spotkania zespołów.
Platforma LMS pozwala również na dostęp do rozbudowanego panelu statystyk. Użytkownicy mogą korzystać z niej nie tylko na komputerach, ale również urządzeniach mobilnych. Jedną z najważniejszych cech systemu jest prostota działania:
Rezerwując webinar, nauczyciel akademicki wybiera m.in. profil spotkania – czy ma być to duże wydarzenie, np. wykład, czy spotkanie dla mniejszej liczby osób, które sprawdza się chociażby w przypadku seminariów. Następnie wybiera datę oraz godzinę wydarzenia. Ma także możliwość wprowadzenia regulacji dotyczących dostępu do wydarzenia. Może np. wykluczyć z niego studentów, którzy nie wyrazili wymaganych zgód.
Dr Anita Dąbrowicz-Tlałka, prof. PG
e-Learning w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
Jednym z liderów e-Learningu jest Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Najlepsza uczelnia techniczna w kraju utworzyła specjalne Centrum e-Learningu, które jest odpowiedzialne między innymi za rozwój pracowników, przygotowywanie szkoleń rozbudowujących ich kompetencje dotyczące nauczania na odległość oraz różnego typu wydarzeń, w tym dużych miedzynarodowych konferencji.
Eksperci oddają do dyspozycji użytkowników rozbudowane narzędzia. Podstawą nauczania zdalnego na AGH jest oparta o LMS Moodle platforma UPeL. ClickMeeting jest jednym z rozwiązań pozwalających na bezpośrednie spotkanie prowadzących ze studentami.
Prowadzący zajęcia korzysta z trybu Virtual Class w celu utworzenia zajęć. Dzięki temu może między innymi wybrać rozmiar zajęć w zależności od konkretnych potrzeb – do jego dyspozycji pozostają wirtualne klasy mieszące do 50 lub 200 osób. Poza tym wyznacza również termin spotkania i – jeśli jest taka potrzeba – ustawia hasło dostępu. W ten sposób pracownik może więc w wygodny i bezpieczny sposób przenieść swoje zajęcia do przestrzeni wirtualnej.
Anna Wrona – metodyczka w Centrum e-Learningu AGH
Ważnym elementem dbania o jakość e-learningu na uczelni jest szkolenie pracowników. Przed uzyskaniem dostępu do platformy LMS i przeniesieniem zajęć online wykładowcy muszą skorzystać ze szkolenia realizowanego przez pracowników Centrum e-Learningu. Dzięki temu szybko opanowują zasady działania systemu i wypracowują umiejętności niezbędne do efektywnego kształcenia online. Do ich dyspozycji pozostają również kursy i szkolenia podnoszące kwalifikacje w zakresie metodyk zdalnego nauczania.
LMS: korzyści dla edukatorów
Dlaczego coraz więcej szkół, uczelni czy firm specjalizujących się w organizacji szkoleń decyduje się na wykorzystanie systemów LMS? Odpowiedź jest prosta – znacząco usprawniają proces zarówno nauczania, jak i organizacji pracy całego podmiotu. Dla pracowników oznacza to zdecydowanie prostsze wykonywanie obowiązków. Z perspektywy uczestników zdobywanie wiedzy jest natomiast przyjemniejsze i bardziej intuicyjne.
Oto podstawowe funkcje platformy LMS, z których korzystają organiztorzy zajęć edukacyjnych:
- Tworzenie kursów: są one przyporządkowane do konkretnych przedmiotów w ramach platformy LMS. Wystarczy kilka kliknięć, aby utworzyć eKurs, rezerwować wydarzenia, wzbogacać je o szeroki wybór materiałów szkoleniowych i monitorować zapisy.
- Przygotowywanie wydarzeń: w przypadku e-Learningu kluczową rolę odgrywają rzecz jasna zajęcia online. LMS zapewnia intuicyjne tworzenie wydarzeń dostosowanych do konkretnego celu – można w ten sposób stworzyć zarówno praktyczne ćwiczenia w mniejszych grupach, jak i duże wykłady czy konferencje.
- Udostępnianie dodatkowych materiałów: skuteczne działanie metodyk e-learningowych wymaga rozbudowywania treści pojawiających się podczas zajęć. Learning ManagementSsystem ułatwia dzielenie się dodatkowymi materiałami, a uczniowie nie muszą opuszczać platformy, aby uzyskać do nich dostęp.
- Automatyczne nagrywanie i dystrybucja nagrań: kursy, szkolenia i wykłady będą jeszcze atrakcyjniejsze, jeżeli zapewnisz uczniom ich nagrania bezpośrednio z poziomu systemu. Właściwie skonfigurowany LMS pozwala na automatyczne nagrywanie wydarzeń, a następnie publikowanie ich np. w dedykowanym module platformy.
- Przyznawanie dostępu uczestnikom: kwestie bezpieczeństwa odgrywają kluczową rolę w e-learningu. System zarządzania nauczaniem pozwala na rejestrację studentów na konkretne kursy, gwarantując przy tym wysoki poziom bezpieczeństwa. Nie musisz więc obawiać się, że niepowołane osoby zyskają dostęp do treści albo pobiorą materiały zarezerwowane dla uprawnionych osób.
- Zarządzanie uprawnieniami pracowników: problemem, zwłaszcza dużych organizacji edukacyjnych, jest zadbanie o komfort pracowników i zarządzanie ich uprawnieniami. Dobra platforma LMS pozwoli przypisywać im zróżnicowane role, co zapewnia łatwiejsze działanie oraz wysoką stabilność.
- Prowadzenie zajęć: metody e-learningowe bazują oczywiście na bezpośrednim kontakcie prowadzących i uczestników lekcji czy szkoleń. System LMS zapewnia wygodne przejście do konkretnej wirtualnej sali lekcyjnej. Zaawansowana integracja sprawi, że użytkownicy nie będą musieli opuszczać platformy. Jednocześnie zachowasz dostęp do wszystkich interaktywnych funkcji narzędzi do webinarów i spotkań online.
- Weryfikacja wiedzy: zakres działań edukacyjnych niezbędnych do efektywnej nauki zdalnej jest szeroki, a prowadzenie interaktywnych wykładów, ćwiczeń czy sesji szkoleniowych to nie wszystko. Niezbędne jest również sprawdzanie wiedzy uczniów poprzez np. organizację testów. W tym celu możesz skorzystać z możliwości, jakie oferuje platforma do prowadzenia zajęć albo sięgnąć po rozwiązania dostępne w ramach modułów LMS.
- Dostęp do statystyk: Learning Management System to przede wszystkim narzędzie pozwalające na doskonalenie wykorzystywanej strategi i jeszcze skuteczniejsze prowadzenie szkoleń lub innego typu zajęć edukacyjnych. Zyskujesz dostęp do rozbudowanych statystyk, które pozwolą Ci na monitorowanie procesu kształcenia w przypadku konkretnej grupy uczniów oraz sumiennie analizowanie skuteczności podejmowanych działań.
LMS z perspektywy uczestnika zajęć
Oczywiście LMS ma wspierać przede wszystkim użytkowników zdobywających wiedzę, a więc np. uczestników Twoich kursów, sesji szkoleniowych, lekcji czy wykładów. Jak dobrze skonfigurowane platformy pomagają im w osiąganiu celów?
- Łatwe logowanie do wirtualnej sali lekcyjnej: w przypadku zdalnego nauczania problemy z zyskaniem dostępu do treści są bardzo poważnym problemem. Przemyślana platforma wykorzystująca LMS znacząco upraszcza procedurę i ogranicza niezbędne czynności do minimum. Często wystarczy kilka kliknięć, aby dołączyć do zajęć.
- Dostęp z wielu urządzeń: coraz częściej okazuje się, że e-learning ustępuje miejsca nowemu trendowi – m-learningowi, czyli edukacji zdalnej stawiającej przede wszystkim na rozwiązania mobilne. Dzięki niej uczniowie zyskują dostęp do treści za pośrednictwem smartfona czy tabletu. Również prowadzący mogą kontrolować proces przekazywania wiedzy bez ograniczeń sprzętowych.
- Interaktywne funkcje: sesje szkoleniowe, ćwiczenia praktyczne, ale również wykłady odbywające się w formule zdalnej również mogą być angażujące i wykorzystywać zróżnicowane sposoby nauczania. Aby tak było, wirtualna klasa musi oferować interaktywne funkcje. Dobra platforma do webinarów i spotkań online zintegrowana z LMS to sposób na osiągniecie świetnych rezultatów.
- Kontakt z prowadzącymi: LMS umożliwia zachowanie kontaktu pomiędzy prowadzącymi i odbiorcami także poza wirtualną klasą.
- Monitorowanie postępów: system LMS powala na bieżąco analizować osiągane wyniki i lepiej zarządzać własnym czasem.
- Wszystko w ramach jednej platformy: największą zaletą LMS jest wygoda. To korzyść zarówno z perspektywy pracowników uczelni, szkoły czy centrum szkoleń, jak i osób uczących się. Zasadniczo wszystko, co potrzebne do organizacji zajęć, nauczania i przyswajania wiedzy, można znaleźć w ramach jednego serwisu.
Kto potrzebuje wsparcia zarządzania nauczaniem?
Wbrew pozorom LMS to nie tylko rozwiązania adresowane do najbardziej zaawansowanych podmiotów. Gdzie można je wykorzystać?
- Szkoły publiczne i prywatne,
- Szkoły wyższe,
- Szkoły językowe,
- Platformy oferujące kursy online,
- Firmy specjalizujące się w prowadzeniu szkoleń,
- Przedsiębiorstwa prowadzące szkolenia dla własnych pracowników,
- Firmy doradcze i zajmujące się coachingiem.
Przewaga LMS polega na dużej elastyczności i możliwości dostosowania systemu zarządzania nauczaniem do indywidualnych oczekiwań. Z jednej strony może więc stanowić kompleksowe środowisko pozwalające na przeniesienie całej aktywności edukacyjnej do Internetu, z drugiej ograniczać się np. do modułów umożliwiających planowanie szkoleń i zapewniajacych użytkownikom dostęp do nagrań kursów i dodatkowych treści. Co ciekawe, LMS nie musi wiązać się z większymi wydatkami, warto więc pomyśleć nad jego wdrożeniem nawet jeśli działania szkoleniowe są jedynie dodatkowym obszarem działania firmy.
Moodle – darmowe środowisko LMS
Jednym z najpopularniejszych LMS jest Moodle. To bezpłatne otwarte oprogramowanie udostępniane zgodnie z licencją GNU GPL. Każdy może więc po prostu pobrać i zainstalować platformę, a następnie dostosować ją do własnych potrzeb. Nie zawsze potrzebne będą przy tym rozbudowane umiejętności techniczne. Sporym ułatwieniem są różnego typu wtyczki umożliwiające np. integrację LMS z narzędziem do webinarów i spotkań online. Poniżej możesz przekonać się, jak to wygląda w przypadku ClickMeeting:
Jeszcze więcej możliwości daje skorzystanie z otwartego API platformy. Pozwala to na pełną personalizację LMS i stworzenie unikalnego systemu przyjaznego dla wszystkich użytkowników: zarówno pracowników, jak i uczniów.
Z perspektywy programisty najbardziej przydatną funkcją ClickMeeting jest Open API, czyli otwarty interfejs programistyczny aplikacji. Pozwala nam to w Centrum Usług Informatycznych tworzyć narzędzia, dzięki którym nauczyciele akademiccy mogą zarządzać dużą liczbą spotkań online, a także uzyskiwać dostęp do szerokich statystyk i analiz.
Mgr inż. Mikołaj Grochowski
Wirtualna sala lekcyjna
Oczywiście jedną z najważniejszych przestrzeni w ramach platform LMS jest wirtualna sala lekcyjna. To właśnie w niej odbywają się szkolenia, zajęcia praktyczne i projektowe, lekcje czy wykłady. Jeżeli zależy Ci więc na stworzeniu spójnego systemu, który będzie doceniany zarówno przez pracowników, jak i uczniów, musisz wybrać odpowiednią platformę do webinarów i spotkań online. Oto lista najważniejszych funkcji, na które warto zwrócić uwagę.
- Możliwość organizowania różnych typów wydarzeń: z jednej strony tworzysz praktyczne szkolenia w małych grupach, a z drugiej wykłady dla setek osób lub duże wydarzenia promocyjne? Dzięki odpowiedniej platformie możesz połączyć różne aktywności bez konieczności sięgania po dodatkowe narzędzia.
- Wspieranie współpracy: skuteczny e-learning wymaga aktywizowania i angażowania użytkowników. Zwróć więc uwagę na to, czy platforma umożliwia korzystanie np. z wirtualnej tablicy i czatu. Jedną z ciekawych funkcji są również podpokoje: dzięki nim możesz podzielić użytkowników wydarzenia na mniejsze grupy i pozwolić im skupić się np. na pracy projektowej.
- Personalizacja pokoju: nowoczesny LMS umożliwia dostosowanie nie tylko funkcji, ale również wyglądu platformy do kolorystyki i stylu wizualnego obowiązujacych w Twojej firmie czy szkole. Nie inaczej będzie z wirtualną salą, w której będą odbywać się zajęcia edukacyjne. Dzięki temu stworzysz spójną platformę, która wpłynie na prestiż szkoleń i komfort korzystających z niej użytkowników.
- Intuicyjne korzystanie: bardzo ważną rolę odgrywa również łatwe dołączenie do wydarzeń. Dzieki odpowiednim rozwiązaniom uczestnicy szkoleń będą mogli zalogować się poprzez kilka kliknięć, a wirtualna sala lekcyjna będzie dostępna z poziomu przeglądarki.
- Integracja z LMS: jeżeli zależy Ci na stworzeniu kompleksowej platformy do szkoleń i wirtualnych lekcji, musisz zwrócić uwagę na to, czy oprogramowanie wykorzystywane do organizacji wydarzeń pozwala na integrację z LMS. Dzięki temu zyskasz możliwość tworzenia wydarzeń oraz dołączania do nich bez konieczności opuszczania systemu.
- Wsparcie urządzeń mobilnych: aby Twój LMS wykorzystywał możliwości, jakie oferuje m-learning, odpowiednie rozwiązania musi również oferować platforma do wydarzeń online.
W przypadku ClickMeeting możesz sprawdzić możliwości platformy podczas bezpłatnego 30 dniowego okresu próbnego. Masz więc sporo czasu na przetestowanie najważniejszych funkcji, uwzględniając także automatyzację!