Organizacja zajęć zdalnych lub hybrydowych w szkole wyższej to olbrzymie wyzwanie. Dotyczy to nie tylko kwestii doboru narzędzia do webinarów i spotkań online, ale również powiązania ze sobą wielu złożonych procesów, planowania zajęć czy przeszkolenia kadry i studentów.
Znakomitym przykładem sprawnie funkcjonującego i zaawansowanego środowiska jest platforma WIKAMP prowadzona przez Centrum e-Learningu Politechniki Łódzkiej. Platforma ta jest oparta na środowisku Moodle. Dr inż. Rafał Grzybowski w trakcie konferencji edukacyjnej „Nauka zdalna i hybrydowa dla uczelni wyższych: technologia, finanse, perspektywy” opisał zasady funkcjonowania tego systemu i jego integracji z platformą ClickMeeting. Zapraszamy do zapoznania się z całością wystąpienia i relacją tekstową:
Table of Contents
e-Learning w Politechnice Łódzkiej
Platforma zdalnego nauczania Politechniki Łódzkiej to rozbudowane narzędzie, dzięki któremu z nauczania na odległość może korzystać kadra naukowa i studenci 9 wydziałów tej uczelni. Jednym z najważniejszych celów przyświecających wdrożeniu było przy tym zapewnienie przyjaznego środowiska, które wspierałoby działania edukacyjne oraz gwarantowało optymalną organizację kursów.
Politechnika Łódzka utworzyła swoją platformę zdalnego nauczania w 2010 roku. Jest ona w całości oparta na technologii Moodle, jednak prawie 1000 modułów zostało zmodyfikowanych lub stworzonych na potrzeby uczelni. Jednym z nich jest integracja z platformą ClickMeeting.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Fundamentem tego systemu jest platforma LMS Moodle. Ważną rolę pełni w nim również ClickMeeting, który dostarcza rozwiązania niezbędne do realizacji webinarów.
W jaki sposób Politechnika Łódzka wykorzystuje ClickMeeting?
Politechnika Łódzka rozpoczęła współpracę z ClickMeeting w 2018 roku, a więc jeszcze przed pandemią. W tym czasie skorzystało z niej ok. 35 tysięcy studentów i 1500 nauczycieli akademickich. W każdym semestrze odbywa się na niej ok. 15 tysięcy godzin wykładów.
Autorzy platformy zdecydowali się przy tym na rozbudowaną integrację ClickMeeting z Moodle, dzięki czemu stworzyli spójny i stabilny system, który jest nie tylko wydajny, ale również prosty w obsłudze.
Nasi nauczyciele nie mają dostępu do interfejsu ClickMeeting. Zdecydowaliśmy się na ten krok, żeby nie mnożyć narzędzi. Zintegrowaliśmy jednak kalendarz w strefie webinariów i podzieliliśmy na obszary. Mamy więc 40 mniejszych sal, które mieszczą standardową grupę dziekańską, oraz aule dla 500 osób.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Rozwiązanie dostosowane do potrzeb uczelni
W przypadku realizacji zajęć zdalnych w ramach tak dużej jednostki dydaktycznej jak
Politechnika Łódzka dużym wyzwaniem jest przede wszystkim właściwa organizacja zajęć oraz stworzenie intuicyjnego systemu rezerwacji, który ułatwiałby planowanie i efektywne wykorzystywanie przestrzeni.
W standardowej rzeczywistości nauczyciel akademicki pobiera klucz do wybranej sali, ma pełną kontrolę nad tym, kto uczestniczy w zajęciach, a po ich zakończeniu bez problemu przekazuje pokój kolejnemu pracownikowi. Również w przypadku pracy zdalnej celem było więc zapewnienie podobnych warunków pracy i efektywnego wykorzystania współdzielonej przestrzeni.
Dr inż. Rafał Grzybowski
ClickMeeting również oferuje dostęp do indywidualnych pokojów, jednak – zwłaszcza z perspektywy uczelni będącej podmiotem publicznym i dysponującym publicznymi środkami – nie zawsze jest to optymalne rozwiązanie, zwłaszcza z perspektywy finansowej.
Naszym celem było więc zapewnienie warunków podobnych do tych znanych ze standardowych metod pracy, a więc udostępnienie wykładowcom współdzielonych pokojów, w ramach których mogliby się elastycznie poruszać, tak samo jak na terenie uczelni.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Współdzielenie wirtualnych pokojów może rodzić dodatkowe konflikty. Te dotyczą zwłaszcza jednoczesnego logowania się kilku prezenterów do jednego pokoju lub pozostawiania we współdzielonej przestrzeni materiałów (np. prezentacji, plików multimedialnych), do których dostęp zyskują osoby niebiorące udziału w zajęciach.
Kluczowe znaczenie w przypadku Politechniki Łódzkiej zyskuje kalendarz web pokojów zintegrowany z harmonogramem zajęć. Umożliwia to łatwe planowanie wydarzeń i dokonywanie rezerwacji na zasadzie podobnej do tej, którą wykorzystuje się w nauce stacjonarnej.
WIKAMP: Centrum e-Learningu Politechniki Łódzkiej
Platforma WIKAMP (Wirtualny Kampus Politechniki Łódzkiej) odpowiada za realizację zdalnego nauczania na uczelni. Każdy wydział posiada własny serwer MOODLE, a wszystkie są połączone w ramach jednej sieci. Studenci są przypisani do platform, z których korzystają. Przede wszystkim są więc przypisani do platformy swojego wydziału, jednak mogą wybierać zajęcia z różnych serwerów.
Podstawową zaletą platformy jest intuicyjna obsługa.
Nauczyciele przed rozpoczęciem pracy przechodzą 90 minutowe szkolenie, które uczy ich z jednej strony obsługi kalendarza, z drugiej korzystania z platformy ClickMeeting. Po tym szkoleniu nauczyciel zyskuje możliwość rezerwowania terminów. Studenci mogą natomiast przeglądać zawartość kalendarza rezerwacji czy korzystać z filtrów umożliwiających wyszukiwanie konkretnych zajęć.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Podczas wprowadzania rezerwacji wirtualnej sali możliwe jest m.in. wprowadzenie kategorii zajęć, ich opisu i ustalenie hasła, które otrzymają studenci. Każda rezerwacja posiada odrębny URL, który może być wygenerowany automatycznie lub edytowany przez prowadzącego.
W ten sposób można tworzyć zarówno pojedyncze spotkanie, jak i zajęcia cykliczne. System wskaże przy tym automatycznie, czy konkretna sala jest dostępna w wybranych terminach. Informacja o rezerwacji trafia do prowadzącego poprzez Office 365 – podstawową platformę komunikacyjną dla nauczycieli i studentów. Każde wydarzenie jest przygotowywane odrębnie, a pokój jest czyszczony przed rozpoczęciem kolejnego wydarzenia.
Lepsza organizacja zajęć
Oczywiście nawet w takim kształcie prowadzenie zajęć mogłoby być utrudnione chociażby ze względu na zachowanie użytkowników. Autorzy platformy przewidzieli również takie scenariusze.
Co się stanie, jeśli ktoś np. zapomni o wylogowaniu się z pokoju lub przedłuża wydarzenie?
Aby rozwiązać ten powszechny problem, skorzystaliśmy z możliwości oferowanych przez API ClickMeeting. System pilnuje czasu rezerwacji. Na ekranie wyświetlany jest komunikat o zbliżaniu się do końca wydarzenia, a po 10 minutach następuje wylogowanie, umożliwiające przygotowanie pokoju i skorzystanie z niego następnej grupie ujętej w kalendarzu.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Prowadzący dysponuje dodatkowym kwadransem na zakończenie swoich zajęć, kolejne 15 minut pozwala natomiast na przygotowanie pokoju do kolejnego wydarzenia.
Ostateczne linki do wydarzenia są wysyłane na godzinę przed jego rozpoczęciem. Jeden adres otrzymują studenci, drugi prowadzący: dzięki temu zyskuje możliwość przygotowania pokoju przed rozpoczęciem swoich zajęć. Uczestnicy mogą natomiast logować się do pokoju po rozpoczęciu zajęć, a wcześniej zapoznać się z wiadomościami widocznymi w poczekalni.
Dzielenie się nagraniami z zajęć
Jeżeli w trakcie zajęć korzystano z opcji nagrywania, po zakończeniu wydarzenia generowane są linki, które następnie trafiają do prowadzącego. Oczywiście ze względu na olbrzymią liczbę wykładów przechowywanie danych wiązałoby się z wysokimi kosztami. Twórcy WIKAMP rozwiązali ten problem w łatwy sposób:
W poprzednim semestrze na platformie odbyło się 15 000 godzin wykładów, wiąże się to więc z olbrzymią ilością danych. W związku z tym prowadzący ma możliwość pobrania nagrań do końca dnia, a następnie np. udostępnienia studentom w chmurze. Jeżeli nie skorzysta z tej opcji, nagrania są usuwane.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Wykorzystanie pełni możliwości platformy
System zdalnego nauczania Politechniki Łódzkiej pokazuje, jakie korzyści można osiągnąć dzięki integracji ClickMeeting z Moodle. Stworzenie stabilnego i efektywnego systemu wymaga jednak wiedzy, doświadczenia oraz wdrożenia odpowiedniej strategii.
Budowaliśmy nasze narzędzie przez 2 lata. W trakcie pandemii było wyjątkowo eksploatowane, ponieważ z jego możliwości korzystało aż 80% naszych wykładowców. Okazało się przy tym, że w przypadku wykładów nie warto korzystać z alternatyw. Kluczowe znaczenie odgrywa stabilność techniczna oraz możliwość korzystania z intuicyjnego kalendarza rezerwacji.
Dr inż. Rafał Grzybowski
Loading...
