Nauka hybrydowa — co to znaczy? Skuteczne sposoby na naukę hybrydową

Nauka hybrydowa zyskała na popularności dopiero w ubiegłym roku jako odpowiedź na sytuację epidemiologiczną na świecie. Metoda ta pozwala nauczycielom i uczniom choć w pewnym stopniu wrócić do standardowego trybu nauki, przestrzegając przy tym zasad bezpieczeństwa w czasie pandemii COVID-19. Na czym polega nauka hybrydowa i jak ją odpowiednio zorganizować? W tym wpisie postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

Nauka hybrydowa —  co to znaczy?

Nauka hybrydowa to połączenie lekcji w trybie stacjonarnym i nauczania zdalnego, czyli odbywającego się przez internet. W tym modelu zajęcia w szkole odbywają się turami, co oznacza, że lekcje budynku ma tylko określona część (zazwyczaj połowa) wszystkich uczniów. Pozostali mają wówczas lekcje zdalne. Następnie dochodzi do wymiany, to znaczy uczniowie którzy mieli lekcje w szkole przechodzą na tryb zdalny i na odwrót. W polskich szkołach metoda ta została wprowadzona jako rozwiązanie tymczasowe, pomagające dostosować się do rządowych restrykcji epidemiologicznych związanych ograniczeniem liczby ludzi przebywających w tym samym miejscu.

Dlaczego placówki edukacyjne wprowadzają naukę hybrydową?

Głównym powodem, dla którego szkoły zwracają się ku nauczaniu hybrydowemu, jest zmniejszenie liczby uczniów w budynku w czasie pandemii. Przy mniejszej liczbie uczniów w klasie lub szkole możliwe staje się zachowanie odpowiedniego społecznego dystansu.  Po drugie, jeśli w szkole doszłoby do wybuchu epidemii wirusa, mniej osób byłoby na niego narażonych.

Organizacja nauki hybrydowej — na czym polega?

Szczegóły dotyczące organizacji nauki hybrydowej w szkołach zależą od od dyrektorów placówek, którzy decydują, kiedy które klasy przychodzą do szkoły, a także co ile dni następuje zamiana. W poradniku “Dobre praktyki w zakresie zdalnej edukacji“ przygotowanym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki podkreślono, że planując zajęcia w modelu hybrydowym, należy uwzględnić zarówno warunki lokalowe, jak i organizacyjne i wybrać najlepszy wariant dopasowany do odpowiedniej placówki. W dokumencie znajdziemy m.in. propozycje następujących rozwiązań:

1. uczniowie klas I-III / IV uczestniczą w zajęciach stacjonarnych, a uczniowie klas pozostałych w kształceniu na odległość, 
2. podział oddziałów w szkole na pół i ustalenie, że w pierwszym tygodniu na zajęcia stacjonarne uczęszcza jedna grupa, a druga grupa w tym czasie ma kształcenie na odległość – w następnym tygodniu zamiana grup, 
3. w poniedziałek i środę zajęcia stacjonarne mają uczniowie klas V-VI a we wtorek, czwartek i piątek uczniowie klas VII I VIII (klasy I-IV nauka stacjonarna). 

Skuteczne sposoby na naukę hybrydową

Nauka hybrydowa to duże wyzwanie zarówno dla nauczycieli, dzieci, jak i ich rodziców. Co zrobić, aby jak najlepiej zaplanować ten czas? Poniżej znajdziesz kilka przydatnych wskazówek, które pozwolą Ci odpowiednio przygotować lekcje w modelu hybrydowym.

1. Ustal cele semestralne

Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim odpowiednie planowanie. Zastanów się więc, co zamierzasz osiągnąć na zajęciach hybrydowych, a następnie określ długo- i krótkoterminowe cele dla siebie i swojej klasy.

Biorąc pod uwagę, jak dynamicznie zmienia się sytuacja epidemiologiczna na świecie, w swoim planie powinieneś mieć na uwadze różne opcje — zarówno powrót do szkoły w pełnym wymiarze, jak i całkowity lockdown.

2. Zapoznaj uczniów z celami, które ustaliłeś

Kiedy masz już dobrze przemyślany i przygotowany plan nauki w danym semestrze, kolejnym krokiem powinno być wyjaśnienie najważniejszych celów, oczekiwań oraz sposobu oceniania swoim uczniom oraz ich rodzicom. Pamiętaj, że dla nich ta sytuacja również jest stresująca, dlatego na tym poziomie powinni wiedzieć, czego mają się spodziewać.

3. Dopasuj lekcje do trybu nauczania

Planując treść i kolejność lekcji, powinieneś uwzględnić poziom trudności i rodzaj zadań, prac domowych czy też terminów testów sprawdzających wiedzę do trybu nauki, w jakim dane lekcje się odbędą. Nie próbuj odwzorować jeden do jednego zajęć w modelu tradycyjnym do ram nauczania online.

Pamiętaj, że czas zajęć w trybie zdalnym jest ograniczony, dlatego ważne jest, aby wówczas uczniowie mogli samodzielnie przejrzeć materiały wideo i inne zasoby dostępne w formie online. Dzięki temu zyskacie dużo czasu, a uczniowie zajęć będą gotowi, aby kontynuować to, co już samodzielnie przerobili.

4. Wykorzystaj potencjał nowoczesnej technologii

Jednak lekcje w trybie online nie służą jedynie powtórce materiału. Warto wykorzystać w pełni potencjał zajęć w formie cyfrowej poprzez korzystanie z takich opcji i możliwości jak:

• programy automatycznego oceniania, takie jak quizy, testy wielokrotnego wyboru lub typu prawda/fałsz,
• asynchroniczne dyskusje grupowe,
• prezentacje multimedialne,
• oglądanie zdjęć i grafik dostępnych w formie online oraz treści audio i wideo.

5. Wyznacz czas na integracje i twórz poczucie jedności

Stan epidemii, a do tego nauka hybrydowa, wiążą się także z ograniczonymi możliwościami kontaktu z równieśnikami. Szczególnie jeśli uczysz w młodszych klasach, powinieneś wspierać uczniów w tym trudnym dla nich czasie i skupiać się nie tylko na nauce, ale także na lepszym poznaniu się, budowaniu więzi między uczniami i ich integracji. Możesz to zrobić przez różnego rodzaju zabawy grupowe, ale także rozmowy z uczniami, podczas których będą mogli ze sobą porozmawiać i lepiej się poznać. Staraj się też jak najlepiej wykorzystać czas spędzony w szkole, aby uczniowie mogli czerpać z niego jak najwięcej.

6. Angażuj do aktywnego uczestnictwa w lekcjach

Budowanie zaangażowania wśród uczniów to jedno z największych wyzwań dla nauczycieli pracujących w modelu hybrydowym. Pierwsze, co możesz zrobić w tym kierunku, to wymagać od uczniów, aby podczas lekcji mieli włączone kamerki. Dzięki temu będziesz w stanie sprawdzić, czy są zainteresowani tematem lekcji i czy nic innego ich nie rozprasza. Kolejnym sposobem na budowanie zaangażowania może być m.in.:

• zachęcenie uczniów do stworzenia prezentacji online na wybrany temat,
• przeprowadzanie multimedialnych quizów i testów,
• praca w grupach.

7. Zbierz wszystkie materiały w jednym miejscu i zapewnij do nich dostęp

Nauka zdalna może przynieść szkołom sporo korzyści. Przede wszystkim sytuacja epidemiologiczna spowodowała przyspieszoną cyfryzację wielu elementów organizacji pracy w szkołach, które z perspektywy czasu i tak byłyby nieuniknione. Wykorzystaj potencjał tej sytuacji m.in. poprzez zebranie wszystkich kluczowych materiałów edukacyjnych oraz organizacyjnych w jednym miejscu. Możecie stworzyć wspólny folder w chmurze, gdzie przechowywane będą pliki takie jak: plan lekcji, dodatkowe materiały naukowe, prace domowe, harmonogramy dyżurów w klasie, notatki z lekcji i wiele innych.

8. Zadbaj o to, aby każde dziecko miało dostęp do komputera

W niektórych sytuacjach uczniowie mogą nie mieć możliwości posiadania własnych urządzeń, z których mogliby uczestniczyć w lekcjach online. To duży problem szczególnie w mniejszych miejscowościach. Wiele szkół radzi sobie z tym problemem, wydając uczniom laptopy będące własnością szkoły. W innych przypadkach można zorganizować dla nich lekcje w szkole nawet jeśli reszta klasy będzie łączyć się zdalnie. Będzie to z pewnością wymagało od dyrektora dodatkowej organizacji pracy w Waszej placówce, ale zapewni dzieciom równy dostęp do edukacji.

Jeśli brak komputerów to problem na większą skalę, możecie wyjść także o krok dalej. Sprawdź, czy w Waszej okolicy nie ma firm, które pozbywają się starych, ale sprawnych komputerów, lub magazynują sprzęt, którego już nie używają. Być może będą chętni pomóc uczniom w ramach firmowej akcji CSR.

9. Pracuj na sprawnym urządzeniu ze stabilnym łączem internetowym

Prowadząc lekcje online, musisz mieć pewność, że odbędą się one bez zakłóceń i awarii sprzętu — przynajmniej po Twojej stronie. Wiadomo, że nie wszystko możemy przewidzieć, ale jeśli wiesz, że Twój komputer często odmawia posłuszeństwa, a internet stale się zacina — nie narażaj uczniów na złą jakość lekcji i spróbuj znaleźć rozwiązanie. Jednym z najpopularniejszych wyjść z takiej sytuacji jest oczywiście prowadzenie zajęć ze szkoły, korzystając ze szkolnego sprzętu. To często stosowana praktyka, a nawet w niektórych szkołach dyrektorzy wymagają od nauczycieli, aby prowadzili zajęcia ze swoich szkolnych gabinetów.

10. Zadbaj o odpowiednie tło podczas rozmów online

Bez względu na to, czy prowadzisz zajęcia online ze swojego domu czy z gabinetu w szkole, powinieneś zadbać, aby to, co znajduje się za Tobą, nie rozpraszało uczniów. Jeśli — przykładowo — za Twoimi plecami przechodzą jakieś osoby, bawią się dzieci lub biegają zwierzęta, uczniowie z pewnością będą zainteresowani bardziej tym, co dzieje się za Tobą, niż treścią przekazywanej przez Ciebie wiedzy.

Co więcej, nawet jeśli w Twojej kamerce nie widać żadnych postaci ani ruchu, warto zadbać o to, aby Twoje tło było jednolite i nie przykuwało zbędnej uwagi. Jeśli nie masz takiej możliwości, możesz skorzystać z gotowych rozwiązań technologicznych w postaci narzędzi do wideo rozmów umożliwiających zmianę lub rozmazanie tła.

11. Korzystaj z najlepszych narzędzi na rynku

Aby nauka zdalna była satysfakcjonująca, jednym z najważniejszych czynników jest dobranie odpowiedniego narzędzia umożliwiającego lekcje w trybie online. Analizując różne dostępne na rynku opcje, warto wziąć pod uwagę przede wszystkim funkcje oferowane przez danego dostawcę oraz opinie klientów.

Obecnie jednym z najlepszych i najpopularniejszych rozwiązań jest platforma ClickMeeting, oferująca znacznie więcej niż prowadzenie standardowych lekcji online. Nasze narzędzie pozwala m.in. na:

• zorganizowanie pracy w grupach dzięki możliwości stworzenia oddzielnych podpokojów,
• przeprowadzenie testów wśród uczniów i przyznawanie punktów za odpowiedzi,
• tworzenie ciekawych, interaktywnych prezentacji,
• wspólną pracę z uczniami na wirtualnej tablicy,
• wspomnianą w poprzednim punkcie możliwość rozmazania lub zamiany tła znajdującego się za Tobą.

Nauka hybrydowa to rozwiązanie, które sprawdzi się nie tylko w szkołach, ale także uniwersytetach czy innych placówkach organizujących kursy i szkolenia. Niezależnie od tego, jaki rodzaj lekcji online prowadzisz, zapraszamy do zapoznania się z bogatą ofertą platformy ClickMeeting, gdzie znajdziesz szereg przydatnych funkcji oraz rozwiązań dopasowanych do potrzeb Twojej organizacji.